Η φλεγμονή χαρακτηρίζεται από ερυθρότητα και θερμότητα εξαιτίας της αυξημένης ροής αίματος στην πάσχουσα περιοχή, οίδημα λόγω συσσώρευσης υγρών και πόνο λόγω απελευθέρωσης χημικών ουσιών που εμπλέκονται στη διαδικασία επούλωσης και ερεθίζουν τις νευρικές απολήξεις.

Η φλεγμονή αποτελεί μια σύνθετη βιολογική αντίδραση του οργανισμού, στην προσπάθειά του να αποβάλλει τα παθογόνα ερεθίσματα καθώς και να ξεκινήσει τη διαδικασία αποκατάστασης του κατεστραμμένου ιστού. Η φλεγμονή μπορεί να είναι είτε οξεία είτε χρόνια. Η οξεία φλεγμονή είναι η αρχική αντίδραση του οργανισμού σε ένα παθογόνο ερέθισμα και ενεργοποιείται με την αυξημένη παροχή πλάσματος και λευκοκυττάρων από το αίμα προς τους τραυματισμένους ιστούς. Ένας συνδυασμός βιοχημικών διαδικασιών μεταδίδει και ωριμάζει τη φλεγμονώδη αντίδραση, με συμμετοχή του τοπικού αγγειακού συστήματος, του ανοσοποιητικού συστήματος και πολυάριθμων κυττάρων του τραυματισμένου ιστού. Τη διαδικασία αυτή εκκινούν τα κύτταρα που βρίσκονται εγγενώς σε όλους τους ιστούς, κυρίως τα ενδημικά μακροφάγα, τα δενδριτικά κύτταρα, τα ιστοκύτταρα, τα κύτταρα Kuppfer και τα μαστοκύτταρα.

Η διαρκής φλεγμονή, γνωστή ως χρόνια φλεγμονή, οδηγεί σε σταδιακή αλλαγή του τύπου των κυττάρων που υπάρχουν στην περιοχή της φλεγμονής. Χαρακτηρίζεται από ταυτόχρονη καταστροφή και επούλωση του ιστού από τη φλεγμονώδη διαδικασία.

Εάν δεν υπήρχε η φλεγμονή τα κατεστραμμένα κύτταρα δε θα επουλώνονταν και η σταδιακή καταστροφή του ιστού θα έθετε σε κίνδυνο την επιβίωση του οργανισμού.